عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی و روش مطالعه
یکی از واقعیت های مهم جهان هستی وجود تنوع در میان پدیده ای عالم است. انسان ها هم مشمول این قاعده می شوند.
دانش آموزان از لحاظ توانایی های ذهنی، روش های آموختن، سبک و سرعت یادگیری، آمادگی، هوش و استعداد، شخصیت، علاقه و انگیزش نسبت به کسب دانش و انجام فعالیت های تحصیلی با هم تفاوت دارند.
در نظر گرفتن تفاوت های فردی دانش آموزن در آموزش و برخورد مناسب با ویژگی های خاص هر فرد از نکات مهم است.
مقاله پیشنهادی:شناخت عوامل مدرسه هراسی و راهکارهای رفع مدرسه هراسی
بهترین پانسیون مطالعاتی در تهراناز جمله عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی می توان به:
فرهنگ، خانواده، مدرسه (متغییرهای مرتبط با مدرسه “شامل شرایط مدرسه، مدیریت مدرسه، نگرش معلم”)، سبک های یادگیری، هوش و استعداد تحصیلی، روش های آموختن، سبک و سرعت یادگیری، آمادگی، علاقه و انگیزه، پایگاه اقتصادی و اجتماعی اشاره کرد.
البته باید خاطرنشان کرد که عوامل فزیولوژیکی “از قبیل شرایط فیزیکی یادگیرنده مثل سوء تغذیه، سلامت جسمی و مشابه آن” و عوامل روانشناختی “از قبیل
عوامل ذهنی در فرد مثل هوش، شخصیت، استعداد، خلاقیت، خودتنظیمی، خودپنداره، عزت نفس، مکان کنترل، کمال گرایی و اضطراب
” عوامل محیطی” از قبیل پایگاه اجتماعی-اقتصادی فرد مثل خانواده، تحصیلات والدین، انگیزش ها، ارزش ها و غیره ”
روش مطالعه من چگونه است؟
هر فرد از نظر روش مطالعه با دیگری فرق می کند افراد معمولا بر حسب نوع هدف و نوع انگیزه به مطالعه می پردازند.
بر اساس تعریف مارتن و سالجو از روش مطالعه سه روش مطالعه را می توان معرفی کرد:
افرادی با روش مطالعه سطحی:
افرادی که در این گروه قرارگرفته می شوند نسبت به موارد مورد مطالعه انتقادی ندارند و مطالب را به صورت طوطی وار بدون چون چرا حفظ می کنند ، بخاطر ترس از شکست و احساس فشار زیاد به انجام تکالیف تحصیلی می پردازند و تمرکزشان صرفا بر روی سنجش و آزمون هاست و تمایل دارند مطالب حفظ شده را صرفا تکرار کنند که در نهایت بعد از امتحان مطلبی را بخاطر ندارند(به اصطلاح لیوان خالی) چراکه با هدف کاربردی مطالعه نمی کنند و هدف آنها تنها پاسخ دادن به آزمون ها و رفع الزامات دوره تحصیل می باشد، این افراد فقط در صدد کسب نمره قبولی و گرفتن مدرک و رفتن به سرکار هستند.
افرادی با روش مطالعه عمقی:
افرادی که در این گروه قرار گرفته می شوند به صورت ذاتی علاقه به مطالعه دارند و نسبت به موارد مورد مطالعه خود حالت تعاملی و انتقادی دارند و هیچ مطلبی را بدون چون و چرا قبول نمی کنند و در صدد درک عمق مطالب هستند این افراد مطالب مورد مطالعه خود را به هم مرتبط می کنند و مطالب جدید را به مطالب یادگرفته قبلی و تجربیات خود مرتبط می کنند.
افراد با روش مطالعه راهبردی:
افرادی که در این گروه قرار گرفته می شوند بصورت سازمان یافته راهبردی به مطالعه می پردازند این افراد برای مطالعه برنامه ریزی می کنند، زمان بندی و مبحث بندی می کنند هر بخش را و هدف مطالعه را بر پایه ی کسب بالاترین نمره از میان آزمون دهندگان قرار می دهند.
باید به این نکته توجه کرد که روش های مطالعه در هر فرد ثابت نیست و هر فرد بسته نوع برداشتی که از یک تکلیف دارد روش خاصی را به کار می گیرد. و افراد می توانند در تکالیف مختلف از روش عمقی و یا سطحی استفاده کنند. و بصورت مطلق نمی توان گفت (فرد روش کاملاً سطحی یا روش کاملا عمقی) دارد.
عملکرد یا پیشرفت تحصیلی دانش آموز بستگی به روش او دارد که خود(روش) وابسته به عامل های دیگری است. این عوامل شامل ویژگی های بافت تدریس(سبک های تدریس، روش های سنجش) و ادراک دانش آموز در مورد این بافت و مجموعه فعالیت های دیگری است. این عوامل همچنین با ویژگی های فردی(مهارت های هوش، شخصیت و غیره) که شامل نگرش های مرتبط به دانش و یادگیری نیز هست مرتبط است.
در ادامه این مقاله قصد داریم شما را با:
راهکارهایی موثر برای درس خواندن صحیح و مطالعه کارآمد آشنا کنیم:
تعیین هدف و برنامه‌ریزی:
گام اول برای شروع هر برنامه جدیدی در زندگی تعیین کردن یک هدف مشخص است. زمانی که شما هدف مشخصی برای خود در نظر بگیرید همین موضوع سبب می‌شود برنامه‌ریزی شما دارای جهت‌گیری مشخصی باشد که همین موضوع به عمل کردن برنامه نیز کمک شایانی می‌کند و همچنین مشخصی کردن هدف باعث ایجاد انگیزه می‌شود. در بحث اهداف ما با دو نوع هدف کوتاه مدت و هدف بلند مدت مواجهه هستیم و به طور کلی شما برای رسیدن به یک هدف بلندمدت ملزم هستید اهداف کوتاه‌مدتی برای خود تعیین کنید.
پیش‌خوانی کردن مطلب درسی:
تصور کنید شما در ذهنتان به دنبال پاسخ سوالی هستید هنگامی که جواب سوال را پیدا می‌کنید احتمال ماندن پاسخ در ذهن شما بسیار بیشتر از زمانی است که آن پاسخ را بطور کلی بفهمید. شما می‌توانید از این موضوع در زمان مطالعه و یادگیری مطالب درسی استفاده کنید به این ترتیب که قبل از شرکت در کلاس درسی و یا قبل از شروع مطالعه خود، به مطلبی که قرار است در کلاس تدریس شود و یا قرار است در برنامه درسی خود مطالعه کنید به شکل روزنامه‌وار تگاه کنید و هر سوالی که برایتان ایجاد شد در ذهن نگهدارید و یا جایی یادداشت کنید به این ترتیب زمانی که شما سرکلاس درس قرار می‌گیرید و یا شروع به مطالعه دقیق آن مطلب می‌کنید.
خواندن مطلب درسی بلافاصله بعد از تدریس:
زمانی که یک مطلب درسی به شما آموزش داده می‌شود حجم بیشتری از مطالب تدریس شده در حافظه کوتاه مدت شما حضور دارد و هرچقدر از زمان یادگیری درس بگذرد حجم مطالبی که در حافظه شماست کاهش میابد در نتیجه هرچقدر فاصله زمانی بین درس یادگرفته شده با هنگامی که شما به مطالعه همان درس می‌خواهید بپردازید بیشتر باشد در نتیجه میزان کمتری از مطلب در ذهن شما حضور دارد و همین موضوع به یادآوری مطالب را دشوارتر می‌کند و در نتیجه سرعت مطالعه کردن نیز کاهش میابد زیرا ملزم هستید مدت زمان بیشتری را صرف به یادآوردن مطالب تدریس شده کنید.
خلاصه برداری از نکات مهم بصورت شخصی‌سازی شده:
یکی از کارهای بسیار مهم نوشتن خلاصه از نکات مهم و جدیدی است که در زمان مطالعه مطلب درسی با آن مواجهه می‌شوید. وقتی صحبت از خلاصه‌نویسی می‌شود خیلی از دانش آموزان عنوان می‌کنند که از کتاب‌ها و منابعی که مطالب را بصورت خلاصه شده در اختیار آنها قرار می‌دهد استفاده کنند اما نکته‌ای که باید توجه کنید این که ممکن است یک مطلب برای یک دانش‌‌آموز مهم باشد ولی همان مطلب برای دانش‌‌آموز دیگر اهمیت نداشته باشد به همین دلیل لازم است که هرکس خلاصه نویسی دست‌نویس خودش را داشته باشد تا در زمان مرور مطالب با استفاده از این نکات سرعت بیشتری داشته باشد.
مکان مطالعه مشخص و به دور از هرگونه عامل حواس‌پرتی برای درس خواندن انتخاب کنید:
سعی کنید برای درس خواندن خود یک مکان مطالعه مشخص و به دور از هرگونه عامل محرک مثل تلویزیون، گوشی موبایل و… داشته باشید. وقتی شما برای درس خواندن خود یک مکان مشخص داشته باشید زیرا با این کار مغز شما در آن مکان مشخص برای درس خواندن شرطی می‌شود و در نتیجه زودتر و راحت‌تر می‌توانید تمرکز کنید.
همچنین بخوانید:تاثیر مکان مطالعه بر افزایش تمرکز
سخن آخر:
به این نکته توجه داشته باشید رعایت تمام نکات ذکر شده در این مقاله در صورتی ثمره‌بخش است که شما تلاش مستمر و کافی داشته باشید در غیر این صورت استفاده از هر راهکاری مفید نخواهد بود.
