توجه داشته باشیم به دلیل حذف درس فارسی از کنکور و به دلیل ضریب بالای این درس در معدل که از هر درس عمومی بیشتر میباشد دانستن نکات زیر قبل از مطالعه این درس ضروری میباشد.
۱: فارسی رشته تجربی، ریاضی و انسانی (سال دهم، یازدهم و دوازدهم هم شبیه است)
الف) تعداد درس:
۱۸ درس / درس های آزاد: ۲ درس / شعرهای حفظی: ۴ شعر.
ب) قسمت های کلی این کتاب:
۱: قلمرو فکری
۲: قلمرو ادبی
۳:زبانی زبانی
ج) قسمت های امتحان نهایی:
قلمرو زبانی شامل معنی لغت، املاء، انواع فعل و قواعد آن، انواع اسم و قواعد آن، قواعد مربوط به جمله و انواع آن و نقش ها در جمله.
د) بهترین راه مطالعه قلمرو زبانی(تجربی، ریاضی، انسانی):
۱: به هنگام خواندن هر درس لغت های معنایی و املایی را همانجا با معنی مشخص کنیم.
۲: نکات مهم قلمرو زبانی را در هر درس در متن آن پیدا کنیم و با ذکر دلیل ثبت کنیم.
۳: حتی اگر در درس های بعد یا قبل آن نکته هارا دیدیم آن را همانجا ثبت کنیم؛ به طور مثال اگر جایی فرمول و جمله مرکب را دیدیم، حتی یک بار آن را حل کنیم.
۴: فرمول های قلمرو زبانی را به صورت کوتاه همه را یک جا جمع آوری کنیم و برای هرکدام حداقل ۲ مثال بنویسیم و پایان هر ۶ درس آن هارا جمع بندی کنیم و در پایان نکات به هم مربوط را باهم یاد بگیریم.
مقاله پیشنهادی: بهترین پانسیون مطالعاتی شرق تهران✅
قسمت های امتحانی قلمرو ادبی:
الف) آرایه ها
ب) شعر حفظی
ج) تاریخ ادبیات
بهترین راه مطالعه آرایه ها:
۱: چون بحث آرایه به نظر دانش آموزان فرار، زیاد و سخت است بهترین راه مطالعه آن موضوعی یا مبحثی خواندن است، به طور مثال ابتدا برای هر آرایه یک تعریف فرمولی کوتاه بیاوریم مثلا اسلوب معادله(……=……) سپس در هر درس مثال های مربوط به آن را پیدا کنیم.
۲: پایان هر ۶ درس آرایه های مشترک هر درس را مشخص کنیم به طور مثال تشبیه های هر ۶ درس را یک جا بنویسیم.
۳: در ذهن خود برای هر آرایه یک مثال ثابت داشته باشیم مثلا فریاد بی صدا(تناقض)
۴: آرایه هایی که مربوط به رشته ما نیست را یاد نگیریم(آرایه های نامربوط به رشته ریاضی و تجربی: انواع جناس، انواع سجع، انواع استعاره، لف و نثر و….) این آرایه ها مخصوص رشته انسانی است. نکته مهم: انواع جناس فقط تام و ناهمسان برای تجربی و ریاضی است.
۵: بعضی آرایه های به هم مربوط به طور مثال تضاد زمینه تناقض است سعی کنیم، این آرایه ها را به ترتیب بیاموزیم تا تاثیر مثبت داشته باشد.
۶: در هر بیت فعل، قافیه و ردیف آن را مشخص کنیم چون بعضی آرایه هابه ان ها مربوط است.
۷: استثناهای هر آرایه را با علامت پیدا کنیم مثلا : این برایش سخت آسان است؛ چون سخت به معنی خیلی است پس تناقض نیست.
۸: برخی آرایه ها با توجه به معنی درست جمله یا بیت است پس از همان ابتدا معنی لغات و عبارت ها را جدی بگیریم مثلا استعاره (باید بدانیم مفهوم آن کلمه چیست تا بدانیم منظور از چیست)
۹: بعضی آرایه ها به هم شبیه است؛ برای اشتباه نکردن برای هرکدام باید چند مثال متفاوت آورده مثلا اکثر دانش آموزان بین مفهوم مجاز و استعاره اشتباه میکنند. به طور مثال گاهی ماه مجاز است و گاهی استعاره.
۱۰: بعضی آرایه ها در کلمه است و بعضی در جمله جای مشخصی ندارد مثل تلمیح و کنایه که آنهارا با توجه به مفهوم میتوان فهمید.
بهترین راه یادگیری کوتاه و آسان تاریخ ادبیات:
۱: استفاده از رمز واژه ها به طور مثال در آثار سلمان هراتی همه کلمات مراعات دارند(دری به خانه خورشید، از این ستاره تا آن ستاره، از آسمان سبز)
۲: استفاده از حروف رمزی به طور مثال ‘اهل مخ’ حروف اول آثار نظامی است که پنج اثر است.
۳: نویسندگان هر درس و نام کتاب پایان هر درس را حفظ کنیم.
۴: آثار و نویسندگان در اخر کتاب و گاهی در متن خود درس را فراموش نکنیم.
۵: برای هر ۶ درس نام اثر و نویسنده آن را جمع بندی کنیم.
بهترین راه یادگیری شعر های حفظی:
۱: قسمت هایی که تحت عنوان شعرخوانی است را باید حفظ کرد
۲: در هر سال اصولا ۴ شعر برای حفظ است.
۳: روش و انواع سوال های شعر حفظی :
الف) یک مصراع می‌دهند مصراع دیگر را میخواهند.
ب) جای چند کلمه را در بیت خالی میگذارند و باید آن را کامل کرد.
ج) کلمه های نامرتب می‌دهند میگویند آن هارا مرتب کن.
نکته مهم: بعد از سه بار تکرار هر بیت آن را یک بار بنویسیم.
بعضی از واژه های مهم هر بیت را به عنوان نشانه مشخص کنیم.
بارم شعر حفظی یک تا دو نمره است.
سعی کنیم در شعر های حفظی معنی کلمات و کل بیت را یاد بگیریم چون به حفظ آن کمک می‌کند.
در هر بیت کلمات هم وزن مثل بهار و کار که اخر آنها یکسان است را مشخص کنیم.
اگر کلماتی باهم حروف مشترک دارند (واج آرایی) مثل شب، شبنم، شب بو را مشخص کنیم.
این کارها باعث میشود ماندگاری شعر در ذهن بالا برود.
روش یادگیری بهتر قلمرو فکری:
1: مشخص کردن مفاهیم مشترک و مخالف
2: معین کردن کنایه ها و معنی آن ها
3: دانستن معنی عبارت های فصل
4: سعی کنیم مفهوم هر درس را در یک یا دو جمله خلاصه کنیم.
قسمت های مهم قلمرو فکری در امتحان نهایی:
الف) منظور عبارت ها و کلمات
ب) مفهوم کلی کنایه ها و عبارت ها
ج) سوال های مربوط به متن یا شعر
د) منظور شاعر یا نویسنده
ح) مفهوم های مخالف یا مشترک
و) معنی بیت یا جمله
مقاله پیشنهادی : انتخاب رشته کنکور 1403
قسمت های فرعی ولی مهم کتاب فارسی (دهم تجربی ریاضی انسانی):
۱: حکایت ها: در بعضی از درس ها یک حکایت کوتاه آورده میشود که الف) معنی واژه ها و کنایه ها و جمله های آن ب) آرایه های آن ج) نویسنده ها و آثار مربوط که در آنها ذکر میشود اهمیت دارد.
۲: روان خوانی : قسمتی است که در آن یک متن می آید و هر نکته ای که قبل یا بعد آن گفته شده باشد در آن می آید پس باید آنها را به دقت خواند.
نکته مهم:
۱: بهتر است سال دهمی ها نکات گفتاری نوشتاری فارسی سه سال قبل را دوره کنند به طور مثال هسته و انواع وابسته.
۲: بارم بندی هر قسمت:
قلمرو زبانی ۷ نمره، قلمرو ادبی ۵ نمره، قلمرو فکری ۸ نمره
۳: ضریب موثر:
فارسی دهم (تجربی، ریاضی، انسانی ۲ است)
ضریب مؤثر فارسی یازدهم ( تجربی، ریاضی، انسانی ۲ است)
ضریب مؤثر فارسی دوازدهم (تجربی، ریاضی، انسانی …. است)
